Kalça Kırığı Ameliyatı

Kalça Kırığı Ameliyatı Nedir?

Kalça eklemi yuva ve uyluk kemiğinin üst ucundaki yuvarlak yani topuz şeklindeki kemikten oluşur. Bu eklemin üst taraf yuva veya alt taraf uyluk kısmından kırık travma sonucu gelişebilir. Bu kemiklerden birinin kırıldığı zaman bunların anestezi altında plak vida veya çivi kullanılarak fiksasyonun sağlanmasına kalça kırığı ameliyatı denir. Ameliyat tipi yaşa göre değişmektedir. Erken yaşlarda çocuklarda büyüme plağını korumak için plak kullanılırken yaşlılarda femur intertrokanterik kırıklar için yük vermeyi sağlayan PFN çivisi, femur boyun kırıklarında ise kanüllü vidalar parsiyel protez veya total endoprotez ameliyatı uygulanır. Parsiyel protez veya total protez yapılırsa hasta hemen üstüne basıp yürür. Genel anestezi veya lokal anestezi ile bu ameliyatlar yapılabilir.

Kalça Kırığı Ameliyatına Kimler İhtiyaç Duyar?

5 yaşından küçük kalça kırıkları ameliyatsız tedavi edilebilir. Bu hasta grubuna anestezi altında veya anestezisiz gövde alçısı yapılır. 5 yaşından büyük çocuklarda plak vida tespit yöntemleri ile çocuklar ameliyat edilir. Erişkin kaça kırığında ise çivi yöntemi pertrokanterik kırıklar için altın standarttır. Femur boyun kırıkları ise kanüllü vida ameliyatı atın standarttır.

Yaşlılarda görülen kemik erimesine bağlı kalça kırıklar femur pertrokanterik kırık ise gene PFN çivisi ameliyatı ile tedavi edilir. Ancak femur boyun kırığı ve hasta yaşlıysa düşkünse parsiyel protez yapılıp hemen yük verme sağlanır.

Kalça Kırığı Ameliyatı Komplikasyonları

Komplikasyonları ameliyat öncesi, ameliyat sırasında gelişebilecek, ameliyat sonrası erken dönem ve geç komplikasyonlar olarak değerlendirmek gerekir. Ameliyat öncesi komplikasyon eğer hastanın ameliyatı gecikmişse bası yaraları, yatak yaraları, hastanın yürüyememesine bağlı hijyen sorunu ve enfeksiyon ve sürekli yatmaya bağlı damarda kan pıhtılaşması ve akciğere pıhtı atma riski olabilir.

Ameliyat esnasında anestezi riski eğer hastanın eşlik eden kalp böbrek tiroid şeker tansiyon gibi çok sayıda hastalığı varsa ve çok ilaç kullanıyorsa bunlar anestezi riskini artırır ve birtakım anestezi komplikasyonları görülebilir. Ameliyat sonrası erken dönemde ilaçların düzgün kullanılması gerekebilir. Emboli dediğimiz damarda pıhtı oluşması ameliyat sonrası dönemde de görülebilir. Görülürse kan sulandırıcı iğnelerle tedavi edilir. Ameliyat sonrası dönemde enfeksiyon görülebilir. Kemiğin kaynamaması veya geç kaynaması görülebilir.

Şeker hastaları veya çok sigara içenlerde kemik kaynayamayabilir. Kalça kırığının birçok komplikasyonu olmakla birlikte bu komplikasyonları tedavilerinde mevcuttur. Ameliyat olunmadığı takdirdeki komplikasyonlar daha yüksektir ve risklidir. Ameliyattan sonra hasta hemen yürütüldüğü için komplikasyonlar azalır.

Kalça Kırığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Kaça kırığı ameliyatı genel anestezi veya spinal anestezi ile yapılabilir. Spinal anestezi ameliyat riskini oldukça azaltır ancak çocuklarda uygulanmaz. Yaşlılarda genel anestezi riskli olduğu için spinal anestezi önceliklidir. Ameliyat traksiyon masası veya normal ameliyat masasında yapılabilir. Hasta düz yatırılarak veya yan yatırılarak yapılabilir. Pozisyon hekimin tercihine göre ve kullanılacak implanta göre değişir. Kırık plak vida fiksasyonu yapılacaksa veya PFN çivisi ile fikse edilecekse skopi dediğimiz görüntüleme yöntemi altında ameliyat yapılır.

Ameliyatın her aşaması röntgen çekilip kırık parçaların yerine oturduğu kontrol edilir. Ameliyat açık veya kapalı olarak yapılabilir. Biz genellikle minimal invaziv yöntem dediğimiz hastaya en az zarar veren kapalı yöntemler kullanmaktayız. Eğer hasta yaşlı ve protez takılması gerekiyorsa açık yöntemle direk protez takılır.

Kalça Kırığı Ameliyatı Öncesi Nelere Dikkat Edilmeli?

Kalça kırığı öncesi bu bir kemik erimesine bağlı düşük enerjili bir travma mı yoksa yüksek enerjili travma mı sorgulanmalıdır. Yüksek enerjili travmalarda başka kemik yaralanması var mı komşu eklemler iyice muayene edilmelidir. Hastanın kullandığı tüm ilaçlar sorgulanmalıdır. Eğer kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsa ameliyattan önce ilaçları kesmek veya ara vermek gerekebilir. Anestezi değerlendirmesinde düşük risk orta risk veya yüksek risk sınıflaması yapılıp aileye detaylı bilgi verilmelidir. Ameliyat esnasında kullanılabilecek tüm malzemeler plak vida çivi protez gibi malzemeler önceden sipariş edilmeli ve ameliyat öncesi kontrol edilmelidir.

Kalça Kırığı Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

Kalça kırığı sonrası erken dönem yara bakımı ve pansumanlar yapılmalıdır. Doktor ameliyattan bir gün sonra yürümeyi öğretir. Yük verip vermeme doktor ile görüşülmelidir. Yatak içi egzersizler veya fizik tedavi ile kaslar güçlendirilmelidir. Kalça kırığına kemik erimesi sebep olmuşsa tedavi edilmelidir. Kontrollerde kemik ölçümü yapılıp eksik vitaminler takviye edilmelidir. Ameliyat sonrası ilk 14 gün yara ıslatılmamalıdır.

Kalça Kırığı Ameliyatı Sonrası Yaşam

Çocuk ve genç hastalarda kırık kaynaması sonrası tamamen normal yaşama dönerler. Erken yaşta yapılan ameliyatlarda implant çıkarma şeklinde tekrardan ameliyat gerekebilir. Geç yaşlarda PFN çivisi yapılmışsa kemik kaynadıktan sonra hasta tamamen eski yaşamına döner PFN çivisi koruyucu olduğu için tekrar kırık riski sağlam kalçaya göre bile düşüktür. Bu hastalar tamamen normal yaşama dönerler. Kalça protezi ameliyatı yapılmışsa hastalar ertesi gün üstüne basıp yürürler. En önemli avantajı kemiğin kaynaması beklenmesi yoktur. Kırık baş çıkarılıp protez takıldığı için hasta hemen basar yürür ancak bunun da çıkık riski vardır. Dolayısıyla protez takılmış hastalar kalçanın aşırı hareketlerine dikkat etmelidir.

Sizlerden gelen sıkça sorulan sorular ve cevapları…

Yaşlılarda kalça kırığı neden öldürür?

Yaşlılarda kalça kırığı en sık kemik erimesine bağlı görülür. Eğer kemik erimesi varsa çok düşük enerjili travmalarla da kalça kırığı görülebilir. Bunu engellemek için daha erken yaşlarda osteoporoz önleyici tedaviler uygulanmalıdır.

Yaşlılarda kalça kırığı ameliyatı sonrası ölüm riski var mı?

Evet bu hastalar zaten anestezi açısından yüksek riskli hastalardır. Kalça kırığı ameliyatı sonrası ölüm riski yağ embolisi veya damardan oluşan pıhtının akciğere embolisi şeklinde görülebilir. Bu hastaların genellikle çok hastalığı olduğu için ve düşkün hastalar olduğu için ölüm riski mevcuttur.

Yaşlılarda kalça kırığı ameliyatı sonrası bakım nasıl olmalı?

2 günde bir yaraya pansuman yapılmalıdır. Yara batikon ve gazlı bez ile steril bir şekilde kapatılmalıdır. Yarada akıntı kızarıklık ve sıcaklık olursa doktora haber verilmelidir. Ameliyattan 2 hafta sonra dikişler alınır ve sonrasında yara ıslanabilir. Dikişler alınana kadar yara yıkanmamalıdır.

Kalça kırığı ameliyatı ölüm riski nedir?

Bu hastadan hastaya değişir. Her hasta ve riskleri farklıdır. Ek hastalığı olmayan ilaç kullanmayan dinç hastada aşırı düşüktür. Ölüm riskini belirleyen şey hastanın kırık öncesi kondisyonudur. Riski oluşturan şey hastanın ameliyat öncesi medikal tablosudur.

Düşme sonucu kalça kırığı oluşur mu?

Düşme sonucu kalça kırığı çok sık görülür.  Osteoporoza bağlı basit yatak içi düşmelerde bile kırık görülebilir. Kemiği kuvvetli hastalarda trafik kazası yüksekten düşme sonucu yüksek enerjili kırık oluşurken yaşlılarda genellikle basit ev içinde kalça üstüne düşme sonucu kırık görülür.

Kalça kırığı ameliyatı sonrası iyileşme süresi nedir?

Yaraların iyileşmesi 2 hafta sürer. Kırık fiksayonu yapılmışsa kemik kaynaması 6 hafta sürer. Biz genellikle 2.haftada yara iyileşmesi ve 6.haftada kemik iyileşmesi kontrolü sağlarız.

Yaşlılarda kalça kırığı ameliyatı kaç saat sürer?

Bu yapılan ameliyat tekniğine göre değişir. Genellikle 45 dakika 1,5 saat arası sürer. Çok parçalı kırıklarda bu süre uzayabilir. Ancak hastanın anestezi yapılması, pozisyon verilmesi, uyanma odasında dinlendirilmesi toplam süre 2 saati geçebilir.

80 yaş üstü kalça kırığı ameliyatı riskli mi?

Bu yaş grubu kalça kırığı için en yüksek risk grubunu oluşturur. Ameliyat sonrası hasta yoğun bakımda kalması gerekebilir. Riskleri azaltmak için gerekirse ameliyat öncesi detaylı değerlendirme kardiyoloji ve dahiliye doktoru önerileri alınmalıdır.

Kırık kalça ameliyatı kaç saat sürer?

Basit kanüllü vida ameliyatı cerrahi süresi kırık parçanın redüksiyonuna göre 15-dakika 2 saat arasında değişir. Pfn ameliyatı 30-45 dakika sürer. Parsiyel protez 45 dakika total protez 1 saat sürer. Genel olarak kapalı teknikle yapılan ameliyata yarayı açma kapama süresi olmadığı için daha kısa sürer.

Kalça ameliyatı olan kaç günde ayağa kalkar?

Hemen ertesi gün ayağa kalkar. Walker dediğimiz yürüteç veya koltuk değneği ile yürür. Protez yapılmış ise kısa sürede bu destekler bırakılır. Plak vida fiksasyonu yapılmış ise kemiğin kaynama süresi beklenecekse 1 ay veya 6 hafta destek kullanarak ayağa kalkılır.

Kalça kırığı ameliyatı riskli mi?

Hastanın medikal durumuna göre değişir hasta iler yaş değilse norma erişkinde ve çocuk hastada risk aşırı düşüktür. Genel olarak ortopedinin en sık yapılan ameliyatı olduğu için bu riskler günümüzde minimuma inmiştir.

Kalça kırığı ameliyatı sonrası ne zaman iyileşir?

İyileşme ve tamamen normal yaşama dönme 6 haftayı bulabilir. Spor yapıp koşup zıplama 3 ayı bulabilir. Normalde kemik kaynaması 6 haftadır. Sigara içme iyileşme süresini uzatabilir.

Kalça kırığı ameliyatı sonrası kaç günde yürünür?

Ameliyattan bir gün sonra bazen ameliyat günü doktor eşliğinde yürünür. Kanüllü vida yapılmışsa üstüne yük verilmez. Hasta yürüteçe yüklenerek tek ayak üstünde yürür. Pfn çivisi yapılmışsa kırık stabilse üstüne tam yük verilir. İnstabi kırıklarda kısmi yük verilir. Parsiyel veya total protez uygulanmışsa hasta üzerine tam yük vererek hemen yürüyebilir.

Resimde sol kalça kırığı görülmektedir. Yolda dolmuştan düşme sonucu sol kalça kırığı geçiren 60 yaşında kadın hastanın kırık röntgen görüntüsü.

Ameliyat esnasında PFN çivisi ameliyatı yapılmış ve tam anatomik redüksiyon sağlanmış şekilde röntgen görüntüsü. Bu hastamız stabil bir fiksasyon sonrası üzerine yük verip basabildi. Ameliyat sonrası 6. Saatte hemen üstüne basarak yürüdü.

Kalça kırığı nedeniyle minimal invaziv teknik dediğimiz kapalı yöntemle ameliyatı yapılan hastamızın ameliyattaki yarasının görüntüsü. Kalça kırığı ameliyatı 1 cm kesilerle kapalı olarak yapılabilir. Gelişen teknoloji hastalarımıza çok konforlu bir cerrahi sağlamaktadır. 1 cm yarası olan bu hastamız ameliyat günü basıp yürüdü.