Menisküs Yırtığı Ameliyatı Nedir? Tedavisi Nasıldır?

Menisküs Yırtığı Ameliyatı Nedir?

Menisküs Yırtığı Ameliyatı; dizde şikayetlere yol açan 3. ve 4. evre ilerlemiş menisküs yırtıklarında ise kapalı artroskopi ameliyatları ile tedavi edilir.

Evre 1 ve 2 yırtıklar kilitlenme ve takılmaya sebep olmuyorsa takip edilir. Ameliyat gerektirmez. Bu ameliyata kapalı denmesinin sebebi dizde açılan büyük bir ameliyat kesisi yoktur. Ekleme açılan tırnak kadar küçük deliklerken kamera yardımı ile yapılır. Dize genellikle ön tarafa ön iç yan ve ön dış yan olmak üzere patella tendonu yanından iki adet delik açılır.

Bu küçük portal dediğimiz yolaklardan birisinden kamera yerleştirilir. Bu kamera yardımı ile diz içi anatomik yapılar muayene edilir. Eklem içi bağlar, kıkırdaklar ve yumuşak dokular değerlendirilir. İkinci portal yani ikinci delik çalışma portalıdır. Bu delikten diğer el aletleri eklem içine girilir ve yapılması planlanan müdahaleler gerçekleştirilir.

Bu ameliyat esnasında diz ekleminde rahat çalışabilmek için eklem sıvı ile doldurulur. Ameliyat boyunca pompa yardımı ile eklem içine su basılır ve ihtiyaç halinde aspiratör yardımı ile boşaltılır. Gelişen teknoloji ve görüntüleme yöntemleri sayesinde bu ameliyatlar artık günümüzde en az kesi ile kapalı olarak yapılmaktadır. Bu işlemlere artroskopi ameliyatları denir. 

Bu yapı normalde C şeklinde bir yapıdır. Bazı durumlarda doğuştan D şeklinde olabilir ve bu bir anatomik bozukluktur. Bu durum yırtığa yatkınlık oluşturur. Manyetik rezonans görüntüleme ile ve muayene ile tanı koyulabilir. Eğer yırtık dizin kilitlenmesine sebep oluyorsa mutlaka acil ameliyat edilmelidir. Ameliyatta tamir edilmesi veya C şekline getirilmesi planlanır.

 

Menisküs Nedir?

Menisküsler diz eklemini oluşturan kemiklerin arasındaki hilal şeklinde kıkırdak benzeri yapılardır. İç ve dış menisküs olarak iki parça halinde bulunurlar. Ekleme gelen ağırlığın taşınmasını, yükün uyluktan bacağa iletilmesini sağlarken aynı zamanda aşırı yükün eklem kıkırdaklarına zarar vermesini engellerler. Kaval kemiği ve uyluk kemiği arasında yer alır.

Anatomik olarak kapsüle bağlıdırlar. Kapsül tarafında kanlanma daha çoktur. Bu yüzden bu bölgeye kırmızı zon denir ve iyileşme potansiyeli daha yüksektir. Ekleme yakın taraf olan bölümü ise beyaz zondur. Beyaz zon kanlanması daha azdır ve eklem sıvısından beslenir.

Kanlanması az olan bu bölümün iyileşme potansiyeli daha azdır. Bu yüzden ameliyat esnasında kapsüle yakın bölgedeki hasarlar onarılmaya çalışılır. Kanlanması ve beslenmesi bozulmuş beyaz zondaki dejeneratif hasarlar debridman yöntemi uygulanır ve tamir uygulanmaz. 

 

Menisküs Yırtığı Nedir?

Menisküs yırtıklarının en sık nedeni spor esnasındaki yaralanmalardır. Günlük hayatta dizi zorlayıcı hareketler, mesleki deformasyon ve ilerleyen yaşlarda gelişen eklem harabiyeti de menisküs yırtıklarının nedenleri arasında sayılabilir.

Bu hasarlar bir travma esnasında meydana gelip ani kilitlenme takılma ve dize gelen şiddetli ağrı yapabilir. Tekrarlayan mikrotravmaların birikmesi sonucu yavaş yavaş gelişen hasarlarda oluşabilir. Bu farklı mekanizme ile oluşan hasarların tedavileri de farklıdır. Travmatik zeminde oluşan taze yırtıklar tamir edildiğinde iyileşme potansiyeli yüksektir.

Travmatik yırtıklar genellikle genç yaşlarda spor aktiviteleri esnasında oluşur. Bu mekanizma ile oluşan ani yırtıklarda şiddetli ağrı oluşur. Diz içi kanama ve şişlik oluşabilir. Muayenede eklem çizgisi hassasiyeti belirgindir. Bu hasarlarda buz uygulaması medikal tedaviler hızlıca başlanır. Kısa süre içerisinde ortopedi muayenesi ve tedavi planlaması yapılmalıdır.

Tekrarlayan mikrotravmalara ve dizi yoğun kullanıma bağlı gelişen dejeneratif yırtıklarda yaklaşım daha farklıdır. Bu yırtıklarda hastanın yaşı, kilosu, şikayetlerin süresi, dejenerasyonun süresi, hastanın ek medikal hastalıkları, kıkırdak durumu ve kemik yapısı bütün olarak değerlendirilmelidir. Kilitlenme ve takılma gibi mekanik semptomların olduğu durumlarda artroskopi planlanmalıdır.

Şiddetli ağrı da mekanik semptom gibi ameliyat planlanan hasta grubunu oluşturur. Mekanik semptom dediğimiz takılma kilitlenme esnasında hasarlı yırtık parçası eklem kıkırdağı arasında sürtünme yapar. Bu süreç eklem kıkırdağı harabiyetini tetikler. Eklem kıkırdağını korumak için ve kireçlenmeyi engellemek için takılma veya kilitlenmeye yol açılan hasarlar hızlıca tedavi edilmelidir. 

 

Menisküs Yırtığı Belirtileri

Menisküs yırtığının bulunduğu yere ve yırtığın tipine göre şikayetler değişmektedir. En sık görülen şikayetler arasında ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı, eklemde takılma ve kilitlenme semptomları izlenmektedir.

Eklem çizgisi hassasiyeti en önemli fizik muayene bulgusudur. İç taraf ve dış taraf eklem çizgileri parmak ekleme paralel olacak şekilde bastırılarak hassasiyet değerlendirmesi yapılır. Her iki eklem çizgisi ve diğer bacak eklem çizgilerini ayrı ayrı muayene etmek gereklidir.

Bu muayeneyi yaparken dizin diğer önemli anatomik yapılarıda dikkatlice gözden geçirilmelidir. Bu yırtıklar tek başına olabileceği gibi beraberinde eşlik eden diğer hasarlarda görülebilir. 

Menisküs yaralanmaları genellikle spor travmaları ile oluşur. Beraberinde kıkırdak yaralanmaları veya ön çapraz bağ hasarı görülebilir. Mekanik semptoma sebep olan menisküs yaralanmaları ameliyat gerektirir.

 

Menisküs Yırtığı Kimlerde Sık Görülür?

Menisküs yırtıklarının en sık nedeni spor yaralanmaları olması nedeniyle genelde genç popülasyonda görülmesine rağmen ileri yaş grubunda da diz içeriğinin harabiyetine bağlı olarak menisküs yırtıkları görülebilir. 

Bu harabiyet dizin iç ve dış tarafında da olabilir. Parantez bacak gibi kemik eğrilikleri olan hastalarda iç taraf hasar görürken X bacak şeklinde kemik eğrilikleri olan hastalarda dış taraf daha erken hasar görür. Dizde yük dağılım farklılıkları ve aks bozukluğu gibi durumlar dizin erken yıpranmasına yol açabilir.

Bazen de tamamen normal dizilim çizgisi olan ve yüklenme asimetrisi olmayan popülasyonda dizin hor kullanılmasına bağlı olarak erken yırtıklar görülebilir. Bu gibi diz içi yapıları korumak için kuadriseps kasının kuvvetlendirilmesi oldukça önemlidir.

Kuadriseps kasının kuvvetli olması diz içi yapılara binen yükü azaltır. Bu sayede diz içi anatomik yapıları koruma altına alabiliriz. 

 

Menisküs Yırtığı Ameliyatı

Çok nadir görülen ve tam kat olmayan bazı küçük menisküs yırtıkları dışında; menisküs dokusunun kendiliğinden iyileşme yeteneği yoktur. Menisküs yırtıklarının tedavisinde yırtığın tipine ve derecesine göre değişkenlik gösterir.

Yırtık birçok şekilde karşımıza çıkabilir. Uzunamasına, yanlamasına, diklemesine veya bunların karışımı şeklinde olabilir. Kova sapı şeklinde, saçaklanma şeklinde veya daha farkı kompleks şekillerde olabilir. Her birinin tamir şekli ve tedavisi farklıdır. 

Dizde şiddetli ağrı, takılma ve kilitlenme şikayetleri yapan 3. ve 4. evre ilerlemiş menisküs yırtıklarında ise kapalı artroskopi ameliyatları ile tedavi uygulanır.

Bu kapalı ameliyatlar tamir şeklinde veya debridman şeklinde yapılabilir. Tamir anatomik olarak hasarlı bölümün yerine yerleştirilmesi ve dikişlerle onarılmasıdır. Bu dikişler hepsi içerde, içerden dışarıya veya dışardan içeriye şeklinde farklı biçimlerde atılabilir.

Hangi tekniğin kullanılacağı hasarlı bölümün anatomik yerine şekline ve büyüklüğüne göre değişkenlik gösterir. Örneğin posterior boynuz dediğimiz arka bölümdeki yırtıklar genellikle hepsi içerde teknikle tamir edilir. Hepsi içerde teknikte düğüm eklem içerisinde özel mekanizması olan alet kullanılarak atılır. İpler ve düğüm eklem içindedir. Bu teknik maliyeti içerden dışarı ve dışarıdan içeri tekniğe göre yüksektir.

Orta bölümdeki hasarlar genellikle içerden dışarıya teknikle atılır. İçeriden dışarıya atılan teknikte ipler eklem dışına taşınır ve düğüm dışarıda atılarak kapsüle oturtulur. Bu tekniğin özel alet gerektiren maliyeti yoktur ve sadece ip masrafı vardır. Bu yüzden hepsi içeride tekniğe göre fiyatı da uygundur.

Ön bölüm yırtıklar dışarıdan içeriye teknikle tamir edilir ve burada sadece ip maliyet vardır. Tüm yırtık tamir teknikleri hasta özelinde değerlendirilir ve en uygun yöntemle tamir gerçekleştirilir. Tamirde en önemli nokta hangi tekniğin kullanıldığı veya dikiş sayısı değildir. Tamirde en önemli nokta stabilitedir.

Tamir bittiğinde menisküs muayenesi yapılır ve stabilite kontrolü yapılır. Hasarlı bölümün kanlandırılması ve canlandırılması sonrasında stabil bir tamir hattı elde edilmesi ameliyatın başarısını doğrudan etkiler. Tamir edilemeyecek durumda olanlara debridman yapılır.

Artroskopik debridman dediğimiz bu yöntem özellikle genç hastada zorunlu kalmadıkça yapılmamalıdır. Tamir seçeneği her zaman ön planda olmalıdır. Debridman dediğimiz bu işlemde hasarlı parça temizlenir ve çıkarılır. Kısmı olarak anatomik yapının bir bölümü kaybedilmiş olunur.

Eklemde amortisör görevi gören bu yapılar temizlenip çıkarıldığı zaman kıkırdak yıpranması süreci başlar. Bu da erken yaşlarda aşınma ve kireçlenmeye sebep olur. Öncelik her zaman bu yapıların korunması ve tamir edilmesidir. 

Diz artroskopisi esnasında kıkırdak lezyonları nasıl teşhis edilir ise aynı şekilde kök yırtıkları ve kapsül yırtıkları muayene probları ile teşhisi yapılır.

 

Menisküs Yırtığı Ameliyatı İzle

 

Menisküs Yırtığı Tedavisi

Menisküs yırtığı tedavisi ameliyatlı ve ameliyatsız yöntemler olmak üzere ikiye ayrılır. Ameliyatsız yöntemler arasında ilaçlar, egzersiz tedavileri, fizik tedavi ve enjeksiyonlar vardır. Ameliyat yöntemi olarak diz artroskopisi kullanılır.

Bu tedavilerin hangisi tercih edileceğiz yırtığın evresine boyutuna ve hastanın yaşına göre değişkenlik gösterir. Takılma kilitlenme gibi mekanik semptom yaratmayan yırtıklarda ameliyatsız tedavi seçenekleri uygulanabilir. Mekanik semptom yaratan ve ciddi ağrı yapan yırtıklarda cerrahi seçenek tercih edilir.

 

Menisküs Yırtığı Ameliyatsız Tedavisi

Fizik muayene ile diz eklemin hareketleri ve yürüyüşü kontrol edilir. Eklem yüzeyine ulaşmayan, 1. ve 2. evre olarak tiplendirdiğimiz küçük yırtıklarda; egzersiz, fizik tedavi, ilaç ve enjeksiyon tedavileri uygulanmaktadır.

 

Menisküs Yırtığı Ameliyatı Sonrası Süreç Nasıldır?

Menisküs ameliyatı (diz artroskopisi) sonrasında hastalar bir gün sonra yürümeye başlayabilir. Diz artroskopisi ameliyatı ortalama 1 gece hastane yatışı gerektiren bir operasyondur. Ameliyat sonrasında hastalar sıkı bir egzersiz ve rehabilitasyon programına tabi tutulurlar.

 

Menisküs Yırtığı Ameliyatı Sonrası Rehabilitasyon

Uygun bir cerrahi tedavi ve rehabilitasyon programı sonrasında yaklaşık 1 ay içerisinde ağrısız ve fonksiyonel bir diz eklemine kavuşmaktadırlar. Rehabilitasyon süresinin tamamlanmasının ardından hastalar; ameliyatlı dizleri ile tüm diz hareketlerini yapabilmekte, eski günlük hayat ve spor performanslarına yüzde yüz olarak dönebilmektedir. Ameliyat sonrası rehabilitasyonu tamamlanan hastalarda olan diz hareket kısıtlılığı ortadan kalkmaktadır.

 

Menisküs Yırtığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Menisküsler diz üzerine gelen yükün aktarımında ve şokun absorbe edilmesinde rol oynayan, bu sayede diz ekleminin korunmasını sağlayan önemli anatomik yapılardır. Tanı konulduktan sonra uygun şekilde, uzman hekimler tarafından tedavi edilmeleri gerekmektedir. 

 

Diz Kireçlenmesi (Gonartroz) Nedir?

Tanı konulamamış, uygun tedavi edilmemiş veya ihmal edilmiş menisküs yırtıklarında; diz kıkırdaklarında hızlı bir aşınma süreci ve sonrasında diz kireçlenmesi (gonartroz) hastalığı izlenmektedir.

 

Menisküs ameliyatı nasıl yapılır?

Ameliyat artroskopi adı verilen kapalı bir yöntem ile gerçekleştirilir. Açık cerrahi değildir. Kapalı bir şekilde 2 adet delikten ekleme girilir ve eklem görüntülenerek menisküs tedavisi yapılır.

 

Menisküs ameliyatı sonrası ağrı olur mu?

Menisküs ameliyatı sonrasında ilk hafta cerrahi alan ağrıları olabilir. İlaç Tedavisi ve egzersizler ile ağrı azaltmak mümkündür. Hastaların operasyon sonrası ortalama 1. ayda ağrılarının tama yakın geçmesi beklenmektedir.

 

Menisküs ameliyatı sonrası iyileşme süreci nasıl?

Menisküs yırtık olan bölgesinin dikilmesi sonra ortalama 6 hafta, yırtık olan bölgenin çıkarılması durumunda ilse ortalama 3 haftada iyileşme görülür. Rehabilitasyon sürecine ve hastaya göre süre değişebilir.

 

Menisküs ameliyatı olanların yorumları nasıl?

Menisküs yırtıkları; ağrı takılma kilitlenme gibi mekanik şikayetler oluşturur. Artroskopi işlemi ile yırtık tedavi edildikten sonra şikayetlerin sonlandığı görülmektedir. Hasta memnuniyeti yüksek bir operasyondur.

 

Menisküs ameliyatı riskli mi?

Her ameliyatta olduğu kadar bazı cerrahi riskleri olsa da genel olarak komplikasyon oranı düşük ve güvenli bir operasyondur.

 

Menisküs ameliyatında ölüm riski var mı?

Menisküs operasyonunda ortopedik açıdan ölüm riski bulunmamaktadır.

 

3. derece menisküs ameliyatı nedir?

İleri evre menisküs yırtıklarına cerrahi operasyon yapmak gereklidir. Menisküs operasyonlarında genel prensip mümkün olduğunca menisküs dokusu korunup dikiş ile tamir edilmelidir.

 

Menisküs ameliyatı fiyatı nasıl belirlenir?

Hastanın yaşına yırtığı tipine ve kullanılacak menisküs dikiş şekillerine ve sayısına göre fiyat değişmektedir.

 

Menisküs ameliyatı olup pişman olanlar var mı?

Menisküs yırtıkları gözle görülür somut sorunlardır. Bu mekanik sorun uygun bir tamir ile düzeltilince memnuniyet oranı çok yüksek olan başarılı bir operasyondur. Bu nedenle ortopedi pratiğinde yıllardır başarı ile uygulanmaktadır.