Diz Protezi Ameliyatı (Total Diz Artroplastisi)

Diz Protezi Ameliyatı Nedir?

Diz Protezi Ameliyatı (Total Diz Artroplastisi) bozulmuş eklem yüzeylerinin cerrahi ile çıkarılarak ortopedik diz protezi implantlarının konulmasıdır.

Bu ameliyatta eklem kireçlenmeleri temizlenir. Yumuşak doku dengesi sağlanır. Eşlik eden bacak eğrilmeleri aynı seansta düzeltilir. Stabil bir diz eklemi elde edilerek daha konforlu bir yaşam sağlanması hedeflenir.

Diz Protezi Ameliyatı (Total Diz Artroplastisi) 

Uyluk ve kaval kemiklerinin diz eklemini oluşturan bozulmuş eklem yüzeylerinin, cerrahi işlem ile çıkarılarak yerine metal ve polietelien malzemelerden oluşan ortopedik implantların konulduğu bir operasyondur.

Diz Protezi Ameliyat Nasıl Yapılır?

Bu ameliyat açık bir ameliyattır ve 10-15 cm kesi kullanılarak yapılır. Ameliyatta kullanılan metal implantlar uyluk kemiği ve kaval kemiğine sement dediğimiz çimento yardımı ile tutturulur. Bu kemik çimentosunun antibiyotikli ve antibiyotiksiz olmak üzere farklı çeşitleri mevcuttur.

İleri evre diz kireçlenmesi olgularında hastanın gerek ağrı şikayetinin sonlanmasını gerekse de kaybettiği diz fonksiyonunun tekrar kazanılmasını sağlayan ve günümüzde sıklıkla ve başarıyla uygulanan bir ameliyattır. Son yıllarda uygulanan diz protezinin ömrü ortalama 20-25 yıldır.

Total diz protezi ameliyatı genel anestezi veya spinal anestezi altında yapılabilir.

Diz Protezi Ameliyatı Kimlere Uygulanabilir?

Diz kireçlenmesine bağlı olarak şiddetli ağrı ve fonksiyon kısıtlılığı olan hastalarda; ilaç tedavisi, fizik tedavi ve diz eklem içi enjeksiyon tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu durumlarda en uygun seçenek diz protezi ameliyatıdır.

Diz kireçlenmesi ilerlediği zaman hastanın ağrıları artar. Öncelikle yol yürüme mesafesi kısalır. Hasta uzun süre ayakta kalamaz, zamanla gece ağrıları başlar ve yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Hasta tedavi görmez ise zaman içerisinde bacakta eğrilmeler başlar. Hastaların bir kısmı ağrıdan yürüyemez bir kısmı da bacak eğriliği ve şekil bozukluğundan yürüyemez.

Bacak eğriliği parantez bacak veya X bacak şeklinde olabilir. Önden bakıldığı zaman bacakta eğrilik olup olmadığını net bir şekilde görebilirsiniz. Diz kireçlenmesinde en sık karşılaştığımız bacak eğriliği parantez bacak şeklindedir. Bazen yandan bakıldığı zaman hareket kısıtlılığına bağlı bacakta düz uzatamama ve bükük diz görülür.

Bu ameliyat içerisinde diz ekleminden kaynaklı bacak eğrilikleri de düzeltilir. Dışardan bakıldığı zaman fonksiyonel ve düz bir bacak elde edilmesi planlanır. Bu hasta grubu kireçlenmesi ilerlemiş, medikal tedavilerden fayda görmeyen mekanik şikayeti olan hastalardır ve cerrahi tedavi önerilir.

Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Hayat Nasıldır?

Bu ameliyattan sonra 2-3 gün hastanede kalınır. Bu süreçte medikal tedaviler, yara bakımı ve egzersiz programı öğretilir. Yara bakımı 15 gün sürer. Gün aşırı pansuman yapmak gereklidir. Bu süreçte yara ıslanmamalıdır. Su geçirmez bant yapıştırılıp duş alınabilir. Sonrasında kontrol amaçlı pansuman yenilenmelidir.15. gün yara kontrolünde her şey yolunda ise yara temiz ise normal duşa izin verilir. Duş suyu ılık olmalıdır. 

Diz protezi ameliyatı sonrasında hastalar bir gün sonra yürümeye başlayabilir. Diz protezi ameliyatı ortalama 2 gece hastane yatışı gerektiren bir operasyondur. Ameliyat sonrasında hastalar sıkı bir egzersiz ve rehabilitasyon programına tabi tutulurlar.

Egzersiz programının 2 önemli tarafı vardır.  Öncelikle diz eklem hareket açıklığı sağlanmalıdır. Ekstansiyon dediğimiz bacak uzatma ve düzleştirmede kayıp olmamalıdır. Fleksiyon dediğimiz düz bükmede ise 90-120 derece bükme yeterlidir. Bu hareket açıklığı ameliyattan sonra kısa sürede sağlanmalıdır.

Rehabilitasyon programının ikinci önemli kısmı ise bacağın kuvvetlendirilmesidir. Kuadriseps kası dediğimiz uyluk ön bölümündeki kasın kuvvetlendirilmesi erken fonksiyonel yaşama dönüş için çok önemlidir. Bu kasın kuvvetlendirilmesi ve egzersizleri ameliyat öncesi hastaya öğretilirse ameliyat sonrası rehabilitasyon çok daha kolay geçmektedir.

Bu anlamda Ortopedi İstanbul olarak bu egzersizlerin ameliyat öncesi hastaya öğretilmesi ve eğitim verilmesini özellikle dizde tavsiye ediyoruz. Ameliyat sonrası süreçte bükük diz yürüyüşü gelişmemesi için hastaya topuk yürüyüşü öğretilmelidir.

Uygun bir cerrahi tedavi ve rehabilitasyon programı sonrasında hastalar, yaklaşık 1 ay içerisinde ağrısız ve fonksiyonel bir diz eklemine kavuşmaktadırlar. Rehabilitasyon süresinin tamamlanmasının ardından hastalar, ameliyatlı dizleri ile tüm diz hareketlerini yapabilmektedirler.

Bazı hastalardan çömelerek namaz kılabilir miyiz şeklinde sorular gelmektedir. Bu ameliyattan sonra diz üstüne çömelme önerilmez. Namaz kılma tabure kullanılarak tamamlanır.

Ameliyat sonrası iki hafta süre ile koltuk değneği kullanımı önerilir ve iyileşme süreci için dize gelen yükün azaltılması tavsiye edilir.

Ortopedik Diz İmplantlar

Gelişmiş ortopedik implantlar kullanılarak doğru şekilde operasyonları yapılan, günlük yaşamına, vücut ağırlığına ve egzersizlerine dikkat eden hastalarda; diz protezleri uzun yıllar sorun oluşturmadan kullanılabilmektedir.

Diz implantları üç çeşit materyal kullanılarak yapılır. Protez parçalarından birincisi femur ve tibiaya takılan metal parçalardır. İkincisi bu metallerin arasına takılan ve yuvarlanma hareketini sağlayan polietilen ara bölümdür. Bu polietilen sayesinde hem hareket sağlanır hem de iki metal parça birbirine sürtünmesi engellenir. Bu ameliyatta kullanılan diğer önemli madde ise kemik çimentosudur.

Bu çimento tıbbi adı sementtir. Sement ameliyathanede hazırlanır. Kimyasal bir reaksiyon geçirerek sertleşir ve metal implant ile kemik arasında tutunum görevi görür. Protezin ömrünü belirleyen en önemli parçalar bunlardır. Polietilen kalitesiz olursa aşınma, erime ve metallozis dediğimiz reaksiyon oluşur. Çimento kalitesiz olursa metal parça ve kemik arasındaki tutunum zayıf olur.

Bu anlamda protezin uzun ömürlü olabilmesi için bu malzemelerin son teknoloji kaliteli ürünler olması önemlidir. Metal alerjisi olanlarda seramik protezler geliştirilmiştir ancak fiyatı pahalı olduğu için ve uzun dönem sonuçları bilinmediği için normal hastalarda az tercih edilmektedir.

Açık diz ameliyatı nedir?

Diz ekleminde kireçlenmiş ve bozulmuş olan eklem yapılarının açık cerrahi ile çıkarılmaktadır. Bu eklemin metal alaşımları ve polietilen implantları ile değiştirilmesidir. Bu sayede ağrı yapan diz eklemi dokuları uzaklaştırılmış olur. 

Kapalı diz ameliyatı artroskopik bir işlemdir. Eklem protezi implantları artroskopik olarak yani kapalı olarak yapılamaz. Bu yüzden açık bir ameliyattır. Ancak daha kısa kesi kullanılarak minimal invaziv dediğimiz teknikler mevcuttur.

Diz protezi ameliyatı deneysel bir tedavi mi?

Diz protezi ameliyatı ülkemizde ve tüm dünyada en fazla yapılan operasyonlardan birisidir. Bu ameliyat hakkında binlerce akademik çalışma mevcuttur. Etkinliği kanıtlanmış ve ortopedik cerrahlar tarafından kabul görmüş bir operasyondur.

Diz protezi ameliyatı kaç saat sürer?

Hastaya ve uygulayan cerraha göre değişebilmekle beraber ortalama 1 saat süren bir operasyondur. Cerrahi tecrübe süreyi kısaltan en önemli faktördür. Kullanılan malzeme ve hastanın kilo durumu da cerrahi süreyi değiştirebilir.

Ameliyat öncesi kemik eğrilikleri, geçirilmiş cerrahiler, yapılacak müdahaleler ameliyat süresini değiştirebilir. Yaklaşık 15 dakikalık kemik çimentosunun hazırlanıp dondurulması ameliyatın en önemli vakit alan bölümüdür.

Ameliyat eğer robotik yapılırsa, robotun kurulması, kullanılması vakit alacağı için ameliyat süresi 1 saat uzar.

Diz protezi ameliyatı riskleri var mı?

Her ameliyatta olduğu kadar bazı cerrahi riskleri olsa da genel olarak komplikasyon oranı düşük ve güvenli bir operasyondur. Cerrahi uygulamanın mükemmeliyeti ve operasyonun yapıldığı hastanenin temizliği önemlidir. Tüm bileşenlere dikkat edilerek komplikasyon riski sıfıra indirilmeye çalışılır.

Bu riskler arasında kan pıhtılaşması riski vardır. Damar tıkanıklığı ve pıhtı olmaması için bu ameliyattan sonra kan sulandırıcı iğne reçete edilir. Bu sayede bu komplikasyon riski çok azalır ve nadiren görülür. Kan pıhtılaşması buna rağmen görülse bile tedavisi vardır ve kan sulandırıcı dozu artırılır.

Diğer önemli risk enfeksiyondur. Enfeksiyondan kaçınmak için ameliyat öncesi ve sonrası dönemde antibiyotik kullanmak gerekir. Pansumanların steril yapılması çok önemlidir. Tüm bu önlemlere rağmen enfeksiyon görülürse erken dönemde protezi yıkamak gerekir.

İlk 1 aydan sonraki dönemde enfeksiyon ortaya çıkarsa protezi çıkarmak ve iki aşamalı revizyon ameliyatı planlamak uygun olur.

Diz protez ameliyatına nasıl yorumlar geliyor?

Başarılı bir diz protezi sonrasında diz ağrısı şikayetleri yaklaşık 3 ay içinde %90’a yakın geçmektedir. Diz fonksiyonlarında sağlıklı haline geri dönmesi 6 aya kadar sürmektedir. Başarılı bir operasyon sonrası hasta birkaç yıl içinde ameliyatlı olduğu dizdeki protezi unutabilmektedir.

Diz protezi ameliyatı fiyatı nasıl belirlenir?

Ameliyatın yapıldığı hastaneye, uygulayan cerrahi ekibe ve operasyonda kullanılan protezin kalitesine göre fiyat değişmektedir. Hastanın cerrahi ekibe kaliteli malzeme kullanıldığını sorgulamalıdır. Ameliyatın yapıldığı hastanenin ve ameliyathanenin kalitesi ve temizliği protez ameliyatlarında önemlidir.

Yatış gün sayısı, protez maliyeti, tetkikler ve diğer maliyetler toplanır ve ortaya ameliyat ücreti çıkar. Eğer ameliyat çift taraflı planlanmışsa fiyat iki katına çıkmaz. Bazı maliyetler ortak olduğu için indirim yapılır.

Diz protezi ameliyatı sonrası ağrı olur mu?

Hastanın ameliyat sonrası cerrahi alan ağrıları günden güne azalmakta ve yaklaşık 15. günde sona ermektedir. Diz kireçlenmesine bağlı ağrıların da operasyondan sonra yaklaşık 1 ayda tama yakın son bulması beklenir.

Bazı durumlarda ağrı azalır ama tam geçmesi daha uzun sürer. Proteze alışma dediğimiz bu dönem bazen 6 ay sürer. Operasyon sonrası ağrının önlenmesi için ağrı kesici uygulamları yapılabilir.

Diz protezi ameliyatı sonrası iyileşme süresi nasıl?

Diz ameliyatı sonrasında 1. günde kişi ameliyat olduğu dizinin üzerine basarak yürüyebilir ve hemen fizik tedavi başlanır. 15. günde dikişleri alınır. Aksamadan yürüme yaklaşık 1. ayda gerçekleşmektedir.

Diz protezi ameliyatı sonrası merdiven çıkma ne zaman mümkün?

Diz ameliyatı sonrasında 1. günde kişi ameliyat olduğu dizinin üzerine basarak yürüyebilir ve hemen fizik tedavi başlanır. Hastaların diz protezi ameliyatından sonraki birinci haftada merdiven çıkması ve inmesi mümkün olmaktadır.