Yarım Diz Protezi

Yarım Diz Protezi Nedir?

Diz protezi ameliyatı, aşınmış kemik ve eklem bölümlerinin; metal alaşım ve polietilen implantlar ile değiştirilmesidir. Bu ameliyat Sıklıkla uyluk ve kaval kemiği eklem yüzlerinin tamamının değiştirildiği total diz protezi şeklinde uygulanır. Eğer uyluk eklem yüzeyinin oluşturan iç ve dış parçaların (medial kondil, lateral kondil) sadece bir tanesinde aşınma ve bozulma var ise; sadece hasarlı kısmın değiştirilmesi ameliyatına ise yarım diz protezi (parsiyel diz protezi, unikondiler diz protezi) ameliyatı ismi verilir. Yarım diz protezi ameliyatında iç kondil veya dış kondilden sadece birine protez uygulanır, diz eklemi bütün olarak değiştirilmez.

Yarım Diz Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Yarım diz protezi ameliyatında hasarlı olan uyluk alt uç (femur kondil) kısmı belirlenir. Bu hasarlı kısım çıkarılarak yerine metal ve polietilen maddelerden oluşan protez uygulanır. Değiştirilen femur kısmının karşısındaki tibia (kaval kemiği diz eklemi kısmı) da protez ile değiştirilir. Bu operasyonda total diz protezinde olduğu gibi ön ve arka çapraz bağ kesilmez, korunur. Yine sağlam olan diz ekleminin diğer yarısı korunur. Diz ekleminin yaklaşık yarısı korunduğu için, total diz protezine göre diz biyolojisine ve diz biyomekaniğine daha uygun bir ameliyattır. Bu nedenle kısmi diz protezi, uygun hastalara total diz protezine tercih edilir.

Yarım Diz Protezi Ameliyatı Öncesi

Yarım diz protezi uyguladığımız hastalarda ameliyat öncesinde en önemli şikayet ağrıdır. İlgili diz bölümünde şiddetli ağrıya ek olarak aksama, hareket kısıtlılığı ve fonksiyon kaybı görülür. Günlük aktivite süresinin azalması, yürüme mesafesinin azalması ve bunlara bağlı psikolojik etkilenme; bu hastalarda ameliyat öncesi sıklıkla görülen başlıca semptomlardır. Tüm bu semptomların hastalar tarafından tolere edilemediği durumlarda önce koruyucu tedaviler sonrasında ise cerrahi tedavi, günümüzde başarılı olarak uygulanmaktadır.

Yarım Diz Protezi Ameliyatı Sonrası

Yarım diz protezi ameliyatı sonrasında hastaların 1 veya 2 gün hastanede yatmaları gerekir. Ameliyat olduğu günün akşamında hasta destek yardımı ile ameliyatlı tarafına basarak yürüyebilir. Hasta taburcu olmadan önce cerrah tarafından hastalara birtakım fizik tedavi hareketleri öğretilir ve rehabilitasyon süreci başlatılır. Hastalar yaklaşık 2. haftada kendi ev işlerini desteksiz yapabilirken ortalama 3.-4. haftada aksamadan yürür hale gelmektedirler. Uygun ekipmanla ve deneyimli cerrahlar tarafından uygulanan yarım diz protezi ameliyatlarından sonra hastalar uzun yıllar ağrısız ve konforlu olarak yaşayabilirler.

Yarım Diz Protezi Ameliyatı Avantajları

Yarım diz protezleri uygun hastalarda total diz protezlerine göre daha avantajlıdır. Eğer hasta yarım diz protezi için uygun ise, hastanın sağlıklı olan diz içerikleri korunur. Yarım diz protezi ameliyatında ön çapraz bağ ve arka çapraz bağ kesilmez, korunur. Böylelikle hem rehabilitasyon dönemi daha kısa olur, hem de hasta daha fazla kendi dizi gibi hisseder.  Normal hayata dönüş hızlanır. Total diz protezlerine göre ameliyat süresi daha kısa, kan kaybı daha az, kesileri daha küçüktür.

Yarım Diz Protezi Ameliyatı Riskleri

Yarım diz protezlerinde en büyük risk, protezle değiştirilmeyen diz kısmının yıllar içinde bozulması ve total diz protezine gitme riski taşımasıdır. Bu nedenle yarım diz protezinin uygulanacağı hasta doğru seçilmelidir. Diğer önemli risk faktörleri ise; protezde gevşeme, enfeksiyon ve ameliyat sırasında alınan anesteziye bağlı gelişebilecek komplikasyonlardır. 

Yarım Diz Protezi Ameliyatı Fiyatı Nasıl Hesaplanır?

Total diz protezleri gibi yarım diz protezlerinde de ameliyat fiyatını belirleyen iki önemli etmen vardır. Birincisi ve olmazsa olmazı; protez ameliyatları mutlaka alanında uzman, tecrübeli ve hasta iletişimi yüksek olan cerrahi bir ekip tarafından gerçekleştirilmelidir. İkinci önemli parametre ise; kaliteli protez malzemeleri ve teknik ekipmandır. Bunun dışında hastanın ameliyatının yapılacağı hastane, kullanılacak kan ve kan ürünlerinin miktarı da ameliyat fiyatlarının hesaplanmasında önemli diğer etmenlerdir.

Undikondiler nedir?

Femur(uyluk) kemiğimizin diz eklemini oluşturan alt ucunda iç ve dış olmak üzere 2 adet kondil (eklemin döndüğü makara kısmı) bulunmaktadır. Total diz protezinde her iki kondil değiştirilirken, unikondiler (kısmi, unikompartmantal veya diğer adıyla parsiyel) diz protezinde ise bu kondillerden hangisinde sorun var ise (iç veya dış) o değiştirilir.

Unikompartmantal nedir?

Diz ekleminde 3 adet kompartman mevcuttur. Medial (iç) kompartman, lateral (dış) kompartman ve diz kapağı eklemini oluşturan (patellofemoral) kompartman. Bu kompartanlardan herhangi birinin değiştirilmesi ise unikompartmantal (kısmi, unikondiler ve parsiyel) diz protezi denir.

Kısmi diz protezi nedir?

Diz ekleminin tamamının değiştiği total diz protezinden farklı olarak, sadece iç, dış veya patellofemoral kompartmanın değiştiği diz protezine kısmi diz protezi denir. Unikompartmantal, unikondiler veya yarım diz protezi olarak da bilinirler.

Diz protezi kaç sene dayanır?

Diz protezlerinin ömrünü belirlemede birkaç kriter mevcuttur. En önemli iki kriter; cerrahi uygulama kalitesi ve kullanılan malzemenin kalitesidir. Birçok merkezde alaşımı kötü metaller ve yüksek çapraz bağlı olmayan plastik yapılı polietilen malzeme kullanılmakta ve bu durum da diz protezinin ömrünü kısaltmaktadır. Bunun dışında hastanın kilolu olması, kemik kalitesinin kötü olması, kemik erimesi olması durumları da diz protezlerinin ömrünü kısaltmaktadır. Tecrübeli bir cerrahi ekip tarafından uygulanan ve kaliteli malzeme kullanılan diz protezlerinde ortalama 25-30 yıl dayanması beklenmektedir.

Diz protezi sonrası kaç günde iyi olunur?

Diz protezi yapılan hastalar ameliyathaneden çıktıktan sonra rehabilitasyon / iyileşme dönemleri başlamış olmaktadır. Uygun cerrahi tedavi ve başarılı fizik tedavi uygulamaları sayesinde diz protezlerinde iyileşme süreleri giderek kısalmaya başlamıştır. İster kısmi ister total diz protezi olsun; hastalar ameliyat olduğu günün akşamında yürütülür ve egzersiz başlanır. Hastalar yaklaşık 15. Günde desteksiz yürümeye başlarken ortalama 30-40 günde ise aksamadan yürümeye başlarlar.

Diz protezi olanlar nelere dikkat etmeli?

Diz protezi yapılan hastalarda protez ömrünü kısaltan iki önemli neden vardır. Bunlardan ilki enfeksiyon ikincisi ise protezin aşınması ve gevşemesidir. Enfeksiyon ile mücadelede hasta ameliyat sonrası pansumanlarına çok dikkat etmeli, antibiyotik ve diğer ilaçları muntazam şekilde kullanmalı, enfeksiyon yaratacak eylemlerden uzak durmalıdır. Protezi gevşemesinin yavaşlatmak için ise; kilo vermeli, egzersizlerini düzgün yapmalı, düşme –çarpma / kırık risklerini en aza indirmeli ve dizi aşırı zorlayıcı hareketlerden kaçınmalıdır.

Diz protezi olan koşabilir mi?

Diz protezi ameliyatı son evre diz aşınması olan hastalarda son yıllarda sıklıkla kullanılan başarılı bir cerrahi yöntemdir. Bu ameliyatın uygulandığı hastalar genelde ileri yaş veya yaşlı hastalardır. Bu hastaların efor kapasiteleri genelde koşmalarına izin vermez. Ancak diz protezleri mekanik olarak dizi son derece iyi taklit eden bir cerrahi implant olduğu için; hastaların koşmalarına engel bir ameliyat değildir. Yeterli kas gücü ve efor kapasitesi olan hastalar diz protezi sonrası koşabilir hale gelirler.

Diz protezi yapılmazsa ne olur?

Diz protezi ameliyatı; son evre diz kireçlenmesi olup, ağrı, aksama hareket kısıtlılığı olan hastalara uygulanan başarılı bir operasyondur. Bu rahatsızlıklara sahip bir hasta eğer ameliyat olmazsa; mevcut klinik durumunda kötüleşme, ağrılarında artma, yürüme mesafelerinde düşme, aktif olduğu sürede kısalma ve toplumdan uzak kalma gibi birçok problem gelişebilir.  Yürümesi gittikçe zorlaşan hastalarda bir süre sonra yatalak olma, hareketsizliğe bağlı yatak yaraları, pıhtılaşma bozuklukları ve birçok dahili hastalık görülebilmektedir.

Diz protezi ameliyatı sonrası kaç gün hastanede kalınır?

Diz protezi ameliyatları ortalama2-3 gün yatış gerektirir. Bu yatış süresi esnasında hastaların pansumanları kontrol edilir ve değiştirilir. Yürümeleri sağlanır. Rehabilitasyon ve egzersiz dönemi başlatılır. Ağrı ve enfeksiyonla mücadele açısından ilaç tedavileri düzenlenir. Ortalama 2.3. günde hastada ciddi klinik iyileşme gözlemlenmesi beklenerek hastalar taburu edilebilmektedir.

Diz protezinin yan etkileri nelerdir?

Diz protezleri gelişen teknoloji ve cerrahi tecrübe ile beraber son yıllarda sıklıkla kullanımı artan bir cerrahi tedavi yöntemidir. Başarı oranı çok yüksek bir ameliyat olmakla birlikte birtakım kitabi yan etki ve komplikasyonları mevcuttur. Enfeksiyon gelişimi, alerji, anesteziye bağlı komplikasyonlar ve erken dönemde görülen pıhtılaşma bozuklukları bunlardan bazılarıdır.

Diz protezi olan engelli raporu alabilir mi?

Diz protezi ameliyatı sonrası hastaların diz hareketleri ve fonksiyonları tama yakın düzelmektedir. Bu nedenle engel puanları düşüktür. Sadece diz hastalığına bağlı diz protezi yapılmış olması hastanın engelli raporu alabilmesi için yeterli değildir.

Kaç çeşit diz protezi var?

Diz protezleri total ve parsiyel olarak 2 çeşittir. Total diz protezlerinde dizin tamamı değiştirilirken parsiyel diz protezlerinde ise protezin bir kısmı değiştirilmektedir.

Diz protez ameliyatı sonrası ağrı ne kadar sürer?

Diz protezi ameliyatları sonrasında cerrahi kesilere bağlı ağrıların geçmesinin ardından, diz ile ilgili ağrıların tamamen geçmesi beklenmektedir. Diğer kemik ameliyatları gibi diz protezi ameliyatlarında da kemik ve kasların yeni dizilime uyum sağlaması süresince ağrılar görülebilmektedir. Ameliyat sonrası ilk 24-48 saatte en şiddetli şekilde olmakla birlikte, ameliyat bölgesindeki ağrılar giderek azalır. 1. Haftanın sonunda ağrıların %50 oranında azalması beklenir. Yaklaşık 2. Veya 3. Haftada ise ağrıların kalıcı olarak sonlanması beklenmektedir.

Unikondiler diz protezi yaptığımız hastanın ameliyathenedeki skopi görüntüsü:

Unikondiler diz protezi yaptığımız hastanın ameliyat sonrası x ray görüntüsü:

Femur medial kondilinde görülen ileri artroz sonrası uygulanan unikondiler diz protezi görüntüsü:

Femur medial kondilinde görülen ileri artroz kireçlenme: