Arka Çapraz Bağ (PCL) Yaralanması Nedir? Tanısı ve Ameliyatı

Arka Çapraz Bağ (PCL) Yaralanması genellikle yüksek enerjili travmalar sonucunda gerçekleşir. İzole arka çapraz bağ yaralanmalarında semptomlar hafiftir.

Arka Çapraz Bağ (PCL) Nedir?

Diz ekleminde bulunan dört ana bağdan birisi olan arka çapraz bağ (Posterior Cruciate Ligament - PCL) uyluk ve kaval kemiklerini birbirlerine bağlayarak diz ekleminin stabilitesini sağlamaktadır. Ön çapraz bağa göre daha kalın ve kuvvetli bir yapısı vardır. Bu nedenle yaralanma ve hasarı daha nadiren gerçekleşir. 

Arka Çapraz Bağ Yaralanması Nedir?

Araç içi trafik kazalarında dizin torpidoya çarpması, sportif faaliyet sırasında dizin geriye doğru aşırı bükülmesi veya burkulması veya dizin arkaya doğru zorlanması sonucunda arka çapraz bağ yaralanması gerçekleşir.  Arka çapraz bağ izole olarak da yaralanabilir ancak sıklıkla eşlik eden diz içi diğer bağ yaralanmaları mevcuttur. Bu nedenle hastaların kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. 

Arka Çapraz Bağ Yaralanması Belirtileri

Genellikle travma sonrasında dizde şişlik, dizin arkasında ağrı, yürüme ve sportif faaliyetler sırasında dize olan güvensizlik hissi izlenir. Eşlik eden diğer bağ yaralanmaları mevcudiyetinde ise instabilite daha belirgin hale gelip dizlik veya benzeri bir destek olmadan düz yol yürüyüşlerinde de ağrı ve dizde boşluk şikayeti oluşabilir. 

Arka Çapraz Bağ Yaralanması Tanısı

Hastanın şikayet ile ilgili hikayesi (travmanın oluş biçimi, ağrının karakteri vb.) alındıktan sonra yapılan fizik muayene (arka çekmece testi) ve sonrasında istenilen görüntüleme teknikleri sayesinde (Stres Radyografisi, MRI) arka çapraz bağ yaralanmasının tanısı konulmaktadır. 

Arka Çapraz Bağ Yaralanması Ameliyatı

İzole erken evre arka çapraz bağ yaralanmasının tedavisi çoğunlukla dizlik kullanım, yük kısıtlaması ve dizin ön tarafında bulunan quadriceps kasının kuvvetlendirmesi ile gerçekleştirilir.  

İzole olmayıp eşlik eden ön çapraz bağ, dış yan bağ veya posterolateral köşe yaralanması gibi durumların olması halinde ise genellikle artroskopik kamera yardımlı kapalı ameliyat yöntemleri ile kopan bağların rekonstrükte edilmesi planlanır.

Arka Çapraz Bağ Yaralanması Ameliyatı Sonrası Rehabilitasyon Süreci

Ameliyat sonrası ilk 3 haftada, dizde ameliyat sonrası gelişen şişliğin ve ağrıların tedavisi ön planda olmaktadır. Hasta açı ayarlı dizlik kullanır. Dizi tam düz posizyonda tutacak şekilde genellikle ameliyat edilen bacağın üstüne yük vermeden/parsiyel yük vererek mobilize edilir. Tolere edilebilen ölçülerde diz eklem hareketleri pasif olarak başlanır. 

3-6. haftalarda dizlik kullanımı devam edilir ve quadriceps kas güçlendirme egzersizleri rehabilitasyon sürecine eklenir. Diz eklem hareketinin 4. haftanın sonunda 90 dereceye ulaşması arzu edilen sonuçtur. Bu haftalarda bacağa yük verdirme tolere edilebildiği kadar başlanır. 

6.⁠ ⁠hafta ve sonrasında diz çevresi kuvvetlendirme egzersizlerine devam edilir. Açı ayarlı dizlik kullanımı yerine neopren dizliklere geçilebilir. Ameliyat edilen bacağa tam yük verilmesine çalışılır.