Posterior Femoral Kutanöz Sinir Tuzaklanması Tanı ve Tedavi

Posterior femoral kutanöz sinir tuzaklanması (sıkışması), uyluğun arka kısmında ağrı ve uyuşmaya yol açan sinir sıkışması durumudur.

Posterior Femoral Kutanöz Sinir Tuzaklanması Nedir?

Kalçanın arka bölgesinde yer alan siyatik sinir insan vücudunun en kalın siniridir. Yaklaşık olarak işaret parmağı kalınlığındadır. Siyatik çentikten çıkan siyatik sinir piriformis kasının altında geçerek aşağı doğru ayağa kadar dallar vererek iner. Piriformis kasını geçtikten sonra genital ve inferior gluteal bölgenin duyusunu almak için Posterior Femoral Kutanöz isimli duyusal dalını verir. Bu sinir motor dal içermez. Sıkışması durumunda güç kaybı ve kas fonksiyon kaybı oluşmaz. Genellikle duyusal şikâyetlere yol açar.

Posterior Femoral Kutanöz Sinir Tuzaklanması Nedenleri

Genellikle sinirin sıkışması sonucu ortaya çıkar;

• Sert zeminlerde uzun süre oturma.
• Uzun süre bisiklet kullanma.
• Kalçaya gelen darbe, travma veya düşme.
• Aşırı sportif aktivitelere bağlı kas kalınlaşmaları veya gergin kas tonusları.
• Kalça arkasında geçirilmiş ameliyatlara bağlı skar dokuları veya fibrozis oluşumları.

Klinik Belirtileri

Hastaların şikayetleri genellikle duyusaldır. Sinirin kendisi duyusal olduğu için kas gücü kayıpları görülmez. Oturma ile şikayetler artar iken ayakta durma veya yürüme ile baskı basınç ortadan kalktığı için azalır. Kalçanın arkasında oturma ile sıklıkla;

• Kalça arkası yani gluteal bölgede yanma, keskin veya sızlayıcı ağrı olur.
• Gluteal bölgede uyuşma ve karıncalanma.

Posterior Femoral Kutanöz Sinir Tuzaklanması Tanısı

Tanı koymada en büyük kriter klinik muayene ve klinik hikayedir. Açık tanı kriterleri yoktur. MR, Tomografi, Röntgen genellikle diğer hastalıklar ile ayırıcı tanı için istenebilir. Kan testileri normal çıkmaktadır. EMG ile çok nadir tespit edilebilir. MR veya Ultrason ile kas hipertrofisi veya kalınlaşması olup olmadığına bakılabilir. Bel MR sıklıkla fıtık, diskopati gibi lomber kökenli problemlerin ayırıcı tanısı için istenir. Kalça MR’ında sıklıkla karışabilen diğer hastalıkların tanısında ve ekarte edilmesi için bakılmalıdır.

Posterior Femoral Kutanöz Sinir Tuzaklanması Tedavisi

Temel amaç sinire olan baskıyı azaltmaktır. Öncelikli tedavi ameliyat dışı yöntemeler olup inatçı vakalarda cerrahi düşünülebilir. Başlangıçta;

• Dinlenme, sportif aktivitelere ara verme, yumuşak zeminlerde oturma önemlidir. Ağrıyı provoke edici aktivitelerden kaçınılmalıdır. Oturma zeminlerinde yastık kullanılabilir.
• Kas esnetme egzersizleri yapılmalıdır. Hamstring kasları, kalça arkası gluteal bölge esneme egzersizleri gergin kasların tonusunu düşürecektir. Manuel masajlarda bölgesel kas yumuşamaları ve esnemeleri sağlamaktadır. Sıkışan sinir rahatlaması sağlanır.
• Ergonomik çalışma koşuları, uygun koltuklar ve duruş pozisyonları gözden geçirilmelidir.
• İlaç tedavisi; bu amaçla myorelaksan ve nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar kasların gevşemesine ve lokal ödemin azalmasını sağlar.
• Fizik Tedavide ayrıca ESWLT ile bölgesel ödem azaltılabilir.

Posterior Femoral Kutanöz Sinir Tuzaklanması Ameliyatı

Tüm konservatif tedavilere yanıt alınamaması, ağrının 6 aydan uzun sürmesi ve tanının kesinleşmesi ile sinir dokusu gevşetilebilir. Tanının kesinleşmesinde ultrason ile sinir bloğu yapılabilir. Fakat her zaman etkili değerlendirme yapılamayabilir.  Çok nadir yapılan bir ameliyattır. Literatürde büyük vaka serileri yoktur. Cerrahi başarıda en önemli ölçüt doğru hasta ve doğru tanıdır. Fakat bazen ameliyat sonrası kesin iyileşme olmayabilir.

Sinirin Gevşetilmesi

Bu amaçla transgluteal yaklaşım ile oturma noktası olan iskial tüberkülün hizasından ve gluteus maximus kasları arasından girilerek kasın sıkışmasında yıl açan tüm lateral fibroz bantlar, retinakulumlar ve yapışıklıklar gevşetilerek sinir rahatlatılır. 

Açık Transgluteal Nöroliz

Bazı durumlarda sinir çok hasar almış, nörinom gelişmiş veya aşırı dejenere olmuş ise selektif nörektomi yapılabilir. Bu yöntem ile sinir dokusundan yaklaşık 1-2 cm bölüm çıkarılır. Hastaya bölgesel ve kalıcı hissizlik gelişeceği konusunda bilgilendirilmelidir. Bu ameliyat tedavide en son seçenektir.